Những rủi ro âm thầm của những chiến binh: Khi ép cân cũng nguy hiểm không kém những đòn đánh trên sàn đấu
Ngày 25/7 vừa qua, Võ sĩ Muay người Lào – Singfangkhong Petchtawan – đã ra đi mãi mãi và sẽ không bao giờ thể bước lên võ đài của Thai Fight nữa như anh hằng mong đợi. Sau nhiều ngày ép cân khắc nghiệt: nhịn ăn, mặc đồ kín để đổ mồ hôi, ngâm nước nóng, tập luyện liên tục trong tình trạng mất nước nghiêm trọng, cơ thể anh suy kiệt hoàn toàn. Anh ngất xỉu do sốc phản vệ và suy thận cấp. Dù được đưa đi cấp cứu, Singfangkhong đã không qua khỏi.
Không một cú đấm nào được tung ra. Không một phút vinh quang nào được trải nghiệm. Cái chết của anh không đến từ một trận knockout khốc liệt, mà đến từ một quy trình “bắt buộc” âm thầm của giới võ sĩ chuyên nghiệp – ép cân.
Võ sĩ Petchtawan vừa qua đời – Ảnh: KHAOSOD
Khi “ép cân” là ngưỡng cửa sinh tử
Trong thể thao đối kháng, việc kiểm soát hạng cân là yếu tố bắt buộc. Các trận đấu được phân định theo cân nặng để tạo sự công bằng giữa các võ sĩ. Vì vậy, để đảm bảo lợi thế về thể hình, sức mạnh, nhiều võ sĩ buộc phải cắt giảm trọng lượng một cách cực đoan trong thời gian ngắn để “lọt” vào hạng cân nhẹ hơn, rồi sau đó bù lại bằng việc ăn uống và hồi phục sau khi cân xong.
Điều này dẫn đến những biện pháp ép cân khủng khiếp như:
-
Nhịn ăn hoàn toàn trong nhiều ngày
-
Uống rất ít nước hoặc nhịn uống để giảm trọng lượng cơ thể
-
Mặc nhiều lớp đồ kín, chạy dưới nắng hoặc trong phòng xông hơi để “đổ mồ hôi bằng mọi giá”
-
Ngâm mình trong bồn nước nóng nhiều giờ để “vắt kiệt” nước trong cơ thể
Cơ thể khi bị thiếu nước, muối và năng lượng nghiêm trọng sẽ mất cân bằng điện giải, hạ đường huyết, tụt huyết áp, rối loạn tim mạch – và như trong trường hợp của Singfangkhong – dẫn đến sốc phản vệ, suy thận cấp và tử vong.
Hình ảnh mặc áo mưa chạy bộ liệu có hiệu quả( ảnh sưu tầm)
Những cái chết âm ỉ phía sau ánh đèn võ đài
Sự ra đi của Singfangkhong không phải là trường hợp đầu tiên. Trước đó năm 2013, võ sĩ MMA người Brazil Leandro Souza cũng qua đời ngay trước buổi cân vì mất nước nghiêm trọng.
Năm 2017, một võ sĩ Trung Quốc thi đấu kickboxing thiệt mạng sau khi cố giảm hơn 10kg trong vòng chưa đầy một tuần. Dù hiếm gặp, những ca tử vong kiểu này vẫn luôn là nỗi ám ảnh trong giới võ thuật đối kháng. cùng năm, Jordan Coe – một võ sĩ người Scotland mới 20 tuổi – cũng tử vong khi đang chạy dưới nắng trong bộ đồ ép cân kín mít để chuẩn bị cho một trận đấu Muay Thái tại Thái Lan. Khi được phát hiện, cơ thể anh đã quá nóng, mất nước và rối loạn chức năng nội tạng.
Nhiều VĐV khác trên thế giới từng ngất xỉu, nhập viện hoặc suýt tử vong chỉ vì ép cân quá mức. Dù là vận động viên MMA, boxing, Muay Thái hay các môn võ khác, hầu hết đều phải trải qua những giai đoạn ép cân – và chính điều đó biến họ trở thành chiến binh chống lại cả cơ thể mình, chứ không chỉ đối đầu với đối thủ.
Ép cân – Áp lực vô hình nhưng tàn khốc
Vấn đề không nằm ở bản thân việc kiểm soát cân nặng, mà ở cách thức ép cân và áp lực “phải ép cho bằng được” mà võ sĩ phải chịu. Họ không được lên võ đài nếu không “lọt” hạng cân – và mọi hy vọng thi đấu, tiền thưởng, danh dự, cơ hội sự nghiệp… đều phụ thuộc vào đó. Nhưng trong bóng tối của quá trình ấy, cơ thể đang bị tàn phá từng giờ.
Điều nguy hiểm nhất là: nhiều võ sĩ không đủ hiểu biết y khoa, không có chuyên gia dinh dưỡng đồng hành, không được theo dõi y tế nghiêm ngặt. Tất cả chỉ dựa vào kinh nghiệm truyền miệng, bản năng sinh tồn và lòng quyết tâm. Nhưng quyết tâm không thể thắng nổi giới hạn sinh lý con người.
Khi thể thao cần nhân văn hơn
Cái chết của Singfangkhong một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh. Liệu chúng ta có thể chấp nhận một hệ thống thi đấu nơi mà những người trẻ, khỏe, giàu đam mê lại phải trả giá bằng sinh mạng chỉ để “đủ số ký”?
Cần có quy định nghiêm ngặt hơn về quá trình cắt cân, các tổ chức thi đấu nên có kiểm tra y tế trước – trong – sau giai đoạn ép cân, thậm chí cân nhắc các mô hình như:
-
Cân trước ngày đấu nhiều ngày
-
Kiểm tra cân nặng vào ngày đấu để tránh tăng trọng đột biến
-
Giới hạn lượng cân được phép giảm trong một thời gian cụ thể
Lời Kết
Có những người chưa từng thua một trận đấu nào, nhưng lại không thể chiến thắng được chính cơ thể của mình. Singfangkhong Petchtawan ra đi khi còn chưa kịp thi đấu, nhưng cái chết của anh – và những người như Jordan Coe – sẽ còn sống mãi như lời cảnh tỉnh cho cả làng võ: hãy nhìn lại hệ thống thi đấu, hãy quan tâm hơn đến sức khỏe võ sĩ, đừng để họ phải liều mạng chỉ vì vài con số trên bàn cân.
Vì võ thuật là nghệ thuật chiến đấu – chứ không phải hành trình hủy hoại bản thân.
tìm hiểu thêm: GMA 07 KIM KÊ TRUYỆN: HỒI THỨ BẢY – TRẬN QUYẾT CHIẾN MỞ LỐI VƯƠNG GIẢ( K-PA THUÂN-LƯU ĐỨC MẠNH
Nguyễn Trần Duy Nhất – sự chuẩn bị kĩ càng cho hành trình đến World Games 2025